تذکرات قبل از نوشتن وصیت نامه

قبل از نوشتن وصیت، این یادآوری ها مطالعه شود .

1 – برای تنظیم وصیت نامه، حتما به عالم دینی که به مسائل آشنائی کامل داشته باشد مراجعه فرمایید .

2 – وصی انسان باید مورد وثوق و اطمینان باشد که به وصیت عمل خواهد کرد .

3 – همه ساله وصیت نامه را مورد تجدید نظر قرار دهید تا اگر مواردی از آن نیازمند تغییر و یا اصلاح بود ، این کار انجام پذیرد .

4 – بهتر است همان گونه که امیرمؤمنان (ع) در نهج البلاغه می فرماید ، خودمان وصی خود باشیم و آن چه از کارهای خیر که دوست داریم بعد از ما برای ما انجام دهند ، خود انجام دهیم .

5– برای وصیت نامه از چند نفر از افراد مورد اعتماد به عنوان شاهد استفاده کنیم .

6– انسان فقط نسبت به یک سوم از دارائی خود پس از مرگ ،اختیار دارد و بیش از آن از اختیار ما بیرون است و چگونگی تقسیم آن به گونه ای است که خداوند معین فرموده است ، بنابراین نمی توان وصیت کرد که مثلا ارث پسر و دختر یکسان باشد و یا بیش از آن چه خداوند معین فرموده است به یکی از  وارثان پرداخت شود مگر آن که همه وارثان به این گونه تقسیم رضایت دهند، هم چنین محروم کردن از ارث معنا ندارد و بی تاثیر  است .

7– وصیت به یک سوم برای امور خیریه در صورتی خوب است که وارثان ما ، نیازمند نباشند اما در صورتیکه آنان حقیقتا نیازمندند، بهتر است به کمتر از یک سوم مثلا یک چهارم یا یک پنجم وصیت کرد و یا با توجه به میزان نیازمندی ورثه اصلا برای امور خیریه وصیتی نکرد .

8– امکان رجوع از وصیت تا آخرین لحظه حیات امکان پذیر است ، بنابراین هرگاه انسان بخواهد وصیت خود را تغییر دهد و به شکل دیگری وصیت کند ممکن است .

9– وصیت نامه را حتما در دفتر اسناد رسمی به ثبت برسانیم .

10– در مورد مهر همسر، به فتوای بعضی از مراجع تقلید باید پرداخت آن به نرخ روز و با محاسبه تورم صورت پذیرد در این مساله باید از مراجع تقلید خود سوال کنیم .

11– نایب گرفتن در حج واجب پس از مرگ ،در صورتی واجب است که حج بر انسان مستقر شده باشد اما در مورد کسانی که درهمان سال استطاعت ، ثبت نام کرده و قبل از آن که نوبت آنان فرا رسد از دنیا می روند با توجه به فتاوای مختلف مراجع تقلید  ،باید هر کسی حکم مساله را از مرجع تقلید خود سوال کند .

12– برای گرفتن نایب در حج و یا قضای نماز و روزه حتما با دفتر مراجع تقلید ارتباط برقرار کنید ، زیرا نایب شرایط خاصی دارد و هر کسی نمی تواند در این امور نیابت کند به ویژه در نیابت حج

 

13– کسانی که فرزند صغیر دارند اگر برای مراسم پس از مرگ خود وصیت به برداشتن از ثلث نکنند ، نمی توان از سهم صغیر برای این مراسم به غیر از کفن چیزی برداشت .

 

14–مردی که از دنیا می رود به طور طبیعی و به حکم اسلام پدر او یعنی پدربزرگ فرزندان صغیرش ، قیم و سرپرست آنان خواهد بود ، و همینطور پدر پدربزرگ اما اگر آنها در قید حیات نباشند ، در صورتی که سرپرستی ، برای فرزندان صغیر خود تعیین نکنیم تعیین سرپرست باید توسط حاکم شرع صورت پذیرد .

 

15– منظور از فرزندان صغیر ،فرزندانی است که به سن تکلیف یعنی بلوغ نرسیده اند .

 

16– تمام بدهی های انسان پس از مرگ ،حال و نقد می شود یعنی باید  اول همه را قبل از هر چیز پرداخت کنیم .

 

17– اگر برخی از وارثان میت حاضر به پرداخت دیون میت نباشند هرکسی که به او ارث می رسد باید از ارثیه، همه دیون او را بپردازد .

 

18– بهتر است در وصیت ها از وصیت به اموری که موجب زحمت بازماندگان می شود مانند انتقال جنازه به جای دیگر و یا چگونگی برگزاری مراسم و امثال آن اجتناب کنیم .

 

19 - بهتر است در وصیت به یک سوم یعنی ( ثلث ) بخش معینی از دارائی را تعیین کنیم تا به اندازه یک سوم از همان بخش برداشته شود مثلا از خانه یا مغازه یا پول های نقد ، زیرا وصیت به یک سوم ، از مجموع دارائی برای وارثان موجب زحمت خواهد بود .

 

20– وصیت برای خویشاوندان نیازمندی که وارث نیستند مستحب است و در روایات تاکید فراوانی  به آن شده است .

 

21– انسان می تواند برای آن که همسرش پس از مرگ او گرفتار مشکلاتی در مسکن نشود در زمان حیات خود ،حق استفاده از خانه مسکونی خود را به همسرش تا زمان حیات همسرش واگذار کند و در نتیجه با مرگ شوهر استفاده از خانه مسکونی در اختیار همسر خواهد بود و پس از فوت او خانه میان وارثان تقسیم می شود به این کار در اصطلاح فقه اسلامی ( حبس ) و یا ( عمری ) می گویند یعنی مرد به همسرش می گوید حق استفاده از خانه مسکونی خودم را واقع در .............. تا زمان حیات شما به شما واگذار نمودم ، و پس از آن همسر می گوید پذیرفتم .

 

لازم به یادآوری است ، در این صورت خانه از ملک شوهر و پس از مرگ او از ارثیه وارثان بیرون نمی رود . برای توضیح بیشتر به کتاب تحریر الوسیله امام خمینی پایان ( کتاب الوقف ) مراجعه فرمائید ، هم چنین انسان می تواند استفاده از تمامی اثاث خانه  را به همین شکل به همسرش تا زمان حیات همسرش واگذار نماید بسیار مناسب است که این امور در وصیت نامه آورده شود .

 

22 – نام مرجع تقلید خود را در وصیت نامه بنویسیم . زیرا  فتوای مراجع تقلید در برخی از احکام متفاوت است و اطلاع از مرجع تقلید در کیفیت عمل به وصیت لازم است .

متن وصیت نامه

 

 

 

پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) فرمودند :مَنْ مَاتَ بِغَيْرِ وَصِيَّة مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً .

 

کسی که بدون وصیت از دنیا برود مرگش مرگ جاهلی خواهد بود .

شیخ حر عاملي (ره) ، وسائل الشيعه ، ج19،ص 259 .

 

الحمدلله رب العالمین و الصلاه علی سیدنا محمد و آله الطاهرین

 

اینجانب .........................  فرزند ...............................   در تاریخ .........................................

 

در کمال صحت ، سلامت و اختیار به موارد ذیل و صیت می کنم ، وصیت نامه های دیگر، قبل از این تاریخ از درجه اعتبار ساقط می باشد .

این

بخش اول : تعیین وصی ، ناظر و قیم برای اطفال صغیر

 

1 - وصی خود قرار دادم جناب ................................

 

2 - ناظر بر انجام وصیت جناب ...............................

3 - سرپرست و قیم فرزندان صغیرم جناب .............................وصیت نامه در پنج بخش تنظیم شده است

 

بخش دوم : بدهکاری ها ، اموالی که امانت گرفته ام و حقوقی که بر عهده دارم (اعم از حق الله مانند نماز و روزه و ... و حق الناس )

بدهی های اینجانب به شرح زیر می باشد :

 

1 - تمام مهریه همسرم خانم ................................. که مبلغ .......................... می باشد

 

2 -خمس در آمد های اینجانب از سال خمسی گذشته تا تاریخ فوت

(سال خمسی اینجانب در تاریخ  ......................  می باشد )

4 – مبلغ .............................. زکات از سال های گذشته  .

5 -حج واجب یعنی  حج تمتع

6- به افراد زیر این مبالغ را بدهکارم :

 

الف : آقای ..............................  مبلغ ..............................

 

ب :  آقای ..............................  مبلغ ..............................

ج :   آقای ..............................  مبلغ .............................

اموالی که امانت گرفته ام

 

از افراد زیر این اموال را به امانت گرفته ام .

الف : آقای ..............................       ..............................

ب : آقای ..............................       ..............................

ج : آقای ..............................       ..............................

حقوقی که بر عهده دارم ( اعم از حق الله مانند نماز و روزه و ... و حق الناس )

1-  ................................

2-..................................

3-  ................................